Ik dank jullie, dat jullie mij de kans geven om deze kwestie, in naam van vele Grembergenaren en Dendermondenaren, hier aan te kaarten.
Van vele oudere Dendermondenaren krijg ik een schouderklopje, maar tevens prevelen zij de woorden ‘Wij steunen jullie, wij vinden het dapper dat ge zoiets probeert, maar als het groot geld beslist dat die dingen er komen, dan komen die er, daar kan de kleine man niks tegen beginnen. En Daens, is ook al wat jaren dood…’ Ik merk bij veel mensen - jong en oud - onrust, wrevel, onbegrip… en ook woede. Bij sommige mensen ook schrik… ‘Ge roept beter niet te luid, want ge weet nooit aan wiens kant die mannen staan, en ge hebt ze beter als vriend dan als vijand’.
Gezond is zo’n situatie niet,
Het probleem is niet de groen energie. Wij zijn voor!
Het probleem is niet de windturbine. Bij een goede inplanting die rekening houdt met de leefbaarheid, zijn wij voor.
Het probleem is niet, gebrek aan engagement… wij zoeken actief naar maatregelen om de co2 uitstoot te reduceren en alternatieve energie een kans te geven in onze dichtbevolkte regio. Wij zijn voor, wij engageren ons.
Wij zijn ook geen roepers of ambrasmakers. Wij willen een sereen debat, geen facebookscheldpartijen. Daarvoor is onze woonomgeving en de cohesie binnen onze woonbuurt ons te dierbaar. Wij hebben in het verleden al te veel energie, tijd en enthousiasme in het ontwikkelen van een gezonde en sociale buurt gestoken om dit zomaar te grabbel te gooien. We kennen het voorbeeld van de florerende buurtcomités die ontploffen na een windmolenconflict. In de Hekkenhoek in Grembergen, wenste iedereen mekaar tot voor kort op zeer uitbundige wijze gelukkig nieuwjaar, er vloeide rijkelijk Grembergs bier. Nu is het daar rond nieuwjaar muisstil, in de verte hoor je alleen het repetitieve gezoef van enkele tevreden windmolens.
Wij willen de politici niet de les komen lezen, en het cliché van de wereldvreemde politici een beetje voeden met enkele sloganeske uitspraken of enkele toffe one-liners die de waarheid al dan niet geweld aandoen. Neen.
Wij getuigden daarnet in stil protest…. Wij zijn niet op zoek naar een conflict, maar naar een oplossing.
Op sociale media en aan de cafétoog krijg je, als je de locatie van deze winturbines in vraag stelt, soms de reactie een Nimby te zijn. Dit vooral bij mensen die houden van zwart-wit discussies… en die elke vorm van nuancering tijdverlies vinden… omwille van te ingewikkeld of niet rumoerig genoeg.
Ik zeg u, het gaat hier niet om een stelletje opportunisten dat alleen denkt aan het eigenbelang en tegen is om tegen te zijn. Het gaat hier om een groep mensen zoals u en ik, die het beste voorhebben met hun buurt, hun dieren en bovendien begaan zijn met de natuur.
Het zijn deze mensen die rondgaan met azaleapotjes, het zijn deze mensen die gaan riet maaien in het groot schoor, het zijn deze mensen die met de witte vuilzakken zwerfvuil gaan rapen in Vlassenbroek of in Grembergen Broek, het zijn deze jongeren die nog zo zot zijn om hun weekend op te offeren om uw kinderen of kleinkinderen een toffe dag te bezorgen in de jeugdbeweging of in de sportclub, het zijn die mensen die wandeltochten en excursies organiseren om de mensen warm te maken voor natuurbeheer en respect te tonen voor het milieu, het zijn die mensen die op de lokale kermis of in de plaatselijke toneelvereniging aan de kar trekken, die zich op Boulevart of eender welk ander evenement uit de naad werken voor ’t nut van ’ t algemeen, mensen die graag een stukje van hun tijd opofferen om te zorgen voor elkaar, hetzij als gastgezin, hetzij als zorgboer voor kinderen met autisme, hetzij als gastheer voor een tuinfeest voor jonge mensen met een beperking .Mensen die gaan samenzitten om te zoeken naar een buurtvriendelijk alternatief op het vlak van groene energie.
Dat vraagt tijd, energie en engagement….
Mensen zoals u en ik… als men die mensen Nimbies noemt, dan worden die kwaad… en terecht.
Het gaat immers om oprechte bezorgdheid.
En die bezorgdheid is meer dan terecht. Als de gezondheid van de burger een prioriteit is, dan is dit een zaak van algemeen belang. Dat was ook wat de burgemeesters van Parijs en Clermont-Ferrand stelden in hun motivatie om voortaan pesticiden gebruik te verbieden. De impact op de gezondheid van mens en dier door dergelijke turbines, te dicht bij woningen, is niet gering. Dit is een zaak van algemeen belang.
De Colruyt-groep presenteert deze turbines zelf ook als een zaak van algemeen belang. Het gaat echter gewoon om een privé-initiatief met de bedoeling winst te maken. De energie gaat naar Colruyt, niet naar de omwonenden. De mogelijke participatie in de winst wordt als doekje voor het bloeden gebruikt. Ik citeer de Nederlandse premier Rutten in deze: Het probleem met onze winstmolens is, dat zijn nog steeds meer op subsidies draaien, dan op wind.
Is de bescherming van de burger en de natuur het hoogste goed, of liggen prioriteiten elders?
Het gebruik van hernieuwbare energie is een doel waar we met z’n allen moeten voor gaan, het reduceren van de co2-emissie is een doel dat we moeten nastreven. Het inplanten van windturbines is daarbij één van de mogelijke middelen, geen doel op zich. Zeker in dichtbevolkte gebieden moeten andere middelen, alternatieven die minder impact hebben op burger, buurt en natuur de voorrang krijgen.
Enkele alternatieven…
Zonne-weiden met daaronder begrazing of zonne-akkers met zonnepanelen en daaronder subteelt met halfschaduwplanten (spinazie, quinoa, andijvie, kervel, tuinkers, selderij, snijbiet of tuinkruiden) vormen een valabel en mogelijk alternatief. Zeker in landbouwgebied. De mobiele installaties produceren geen geluid of slagschaduw en je kunt ze weer verwijderen indien nodig. De 30 meter diepe betonnen bunker die onder zo’n windmolen wordt gedropt, zit daar binnen 10000 jaar nog. Onder deze panelen is nog landbouw mogelijk. In de toekomst worden de zonnepanelen dan waarschijnlijk waterstofpanelen. Want nieuwe tijden brengen nieuwe mogelijkheden en we moeten daarin flexibel blijven.
Geluidswerende panelen met zonnecellen zijn ook een optie. Met elektriciteitstap voor de aanpalende woonkernen en met laadpalen langsheen de fietssnelweg. Dendermondse burgers in de buurt van de N41 of ander drukke gewestwegen zouden daar zeker niet tegen zijn. In Nederland lopen momenteel zulke projecten.
Voor de co2-reductie en voor de geluids-reductie is miscanthus of olifantengras dan weer een optie. Het olifantengras kan ook gebruikt worden om zonne-akkers aan het oog te onttrekken. 1 hectare miscanthus capteert evenveel co2 als 4.5 tot 4.8 hectare gemidddeld bos. Het olifantengras wordt 3.5 meter hoog en wordt geoogst in het voorjaar. Het geluidsabsorberend effect blijft dus een hele kale winter zijn werk doen. In de gemeente Schelle heeft men net 2 hectare aangeplant. Ik , en enkele collega-boeren willen deze teelt zeker overwegen.
Het zou mooi zijn, mocht Dendermonde hierin een voortrekkersrol willen spelen.
Deze alternatieven worden zeker gedragen door de brede lagen van de bevolking, en dienen het algemeen belang, zonder meer dan de helft van een dorp te impacteren.
Want wat is de impact van deze giganten van 180 meter hoog? Inderdaad, ze zijn nog 40 meter hoger dan de turbines in de Hekkenhoek. De wieken hebben een diameter van 132 meter (de grootte van 2 voetbalvelden).
Die windmolens staan dicht bij huizen waar die bezorgde mensen alle dagen wonen, werken en slapen. Het gaat hier niet om een industrieterrein.
De windmolens staan voor sommige burgers op 250 meter of zelfs minder van hun keuken. Dat is dicht, veel te dicht. In Grembergen, aan brasserie Sint-Antonius, dacht ik , staan ze ook dicht…. Die staan op 320 meter en zijn 40 meter lager. Je moet daar dus nog een belfort van 40,3 meter bijdenken. Nergens staan windturbines zo dicht, tenzij de bewoner eigenaar is van het gebruikte perceel. Zeker niet met een zuidelijke oriëntatie.
Als de turbines zo dicht staan, is elke vorm van buffering door natuurlijke hindernissen onmogelijk. Noch naar slagschaduw, noch naar geluid.
(ter illustratie : aan de Kalendijk, net achter de Olympos kan men ook een turbine inplanten, de perimeter tot de eerste huizen, noord, oost, zuid, west, bedraagt immers net 250 meter)
Hoe zit het met de afstandsregels?
De huidige VLAREM -wetgeving voorziet geen vaste afstandsregels en is bovendien geschreven op maat van de industrie en niet op maat van burger en natuur. Door omrekening naar de geldende geluidsnorm komt men hier, op een minimumafstand van iets minder dan 300 meter. In Nederland maakt men een soortgelijke berekening en eindigt men ergens rond de 450 meter. In Frankrijk hanteert men in principe de 500-meter-regel. Denemarken en Ierland hanteren de regel van 4x de tiphoogte. Dit zou in dit geval neerkomen op een miminumafstand van 720 meter. In Beieren, Polen gelden afstanden van 1000 meter en meer.
Ook in die landen heeft men nagedacht over duurzaamheid en leefbaarheid.
De voorgestelde locaties voor de windturbines gaan in tegen mogelijke inplantingslocaties die door de provincies werden geformuleerd… Deze locaties werden ook door jullie in 2011, in de herziening van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Dendermonde, niet als mogelijke locaties voor het plaatsen van windturbines in Grembergen beschouwd. De mensen die die kaarten hebben neergelegd, zijn ook niet over één nacht ijs gegaan.
De huidige inplanting ligt op een steenworp afstand van de net aangelegde fietssnelweg.
De turbines zijn gepland op minimale afstand van het vogelrichtlijngebied en het habitatrichtlijngebied in Grembergen broek. We zitten in een buurt waar zorgzaam wordt omgegaan met natuur. Er wordt zorg gedragen voor beschermde vogelsoorten, kerkuil, kievit, steenuiltjes, witte en blauwe reigers, ooievaars… en vleermuizen. Er worden bloemenweides gezaaid voor het behoud van het bijenbestand. Dit dreigt allemaal teniet te gaan.
En hoe zit het met slagschaduw en geluid?
En zijn natuurlijk begeleidende maatregelen maar het is een feit dat in 99% van de gevallen hier niks van komt. Vergelijk het met een weg waar je 30 mag rijden, maar er staan geen borden en er wordt nooit geflitst.
Een voorbeeld hiervan is de getuigenis van de persoon die op 320m van de windturbines aan St. Antonius woont. Zijn verhaal is schokkend: gekmakende slagschaduw tot 1 uur per dag. Van juni tot augustus. Elke ochtend. Onmogelijk om in de keuken, living of badkamer te blijven zonder hoorndol te worden. Pas opstaan als het fenomeen voorbij is, da’s de enige oplossing.
Of hij niet geklaagd heeft? En wat met monitoring, stilleggen van de molens, wil ik weten. Een trieste glimlach en schouderophalen. “Bij wie moet ik klagen? En die monitoring is een vertelsel om mensen gerust te stellen, dat hebben de ingenieurs mij zelf verteld. Zegt hij. Als er bezoek is, buiten op een warme zomeravond, en het verkeersgeluid is stilgevallen, dan beginnen gasten rond te kijken in de lucht, op zoek naar een vliegtuig, dat steeds aanvliegt maar nooit overkomt. Ook hier hadden de windmolenmensen gezegd dat deze geen geluid zouden maken. Niet dus.
De VLAREM wetgeving schiet tekort. Er worden regels opgesteld van 8u/jaar maar die houden enkel rekening met slagschaduw binnen De slagschaduw buiten in de tuin staat niet vermeld in de wetgeving en is dus onbeperkt!
Van het geluid wordt er gezegd dat er geen geluid zal zijn en dat wanneer er toch geluid is, dit geluid wel went. Maar men zegt er niet bij dat dit geluid pulserend en dus repetitief is, zoals bijvoorbeeld een druppelende kraan of een tikkende klok. Studies tonen aan dat net door het repetitieve karakter de geluidshinder van windturbines als veel storender ervaren wordt dan overlast van vliegtuigen, treinen of autowegen. Geluid is minder hoorbaar overdag omdat er andere omgevingsgeluiden zijn maar wat als je ’s avonds thuiskomt van werk en toe bent aan rust in de tuin? En dan spreekt ik nog niet over het infrasone/laagfrequent geluid. Het WHO geeft aan dat er problemen zijn en dat onderzoek lopende is.
Jo Van Deurzen spreekt zichzelf tegen in het beleidsadvies van de Hoge Gezondsheidsraad en geeft toe dat de windmolens wel degelijk tot slaapstoornissen en stress leiden
Het is niet voor niks dat de legaliteit van de huidige VlAREM wetgeving momenteel in vraag wordt gesteld op Europees vlak.
Windmolens zijn een belangrijke sleutel om het klimaatprobleem op te lossen. Een inhaalbeweging is nodig, maar loopt vandaag niet vlot. Onze ruimtelijke chaos en strenge afstandsregels tot gebouwen maakt de oefening niet eenvoudig. Overal en nergens duiken plannen op, zonder visie, vaak concurrerend tegen elkaar. De hardwerkende burger is ongerust en ziet zijn levenskwaliteit en de waarde van zijn huis verminderen. De burger weet niet meer waar het begint en waar het eindigt, en protesteert.
Vorig jaar, vlak voor de zomer kwam de regering met een 'oplossing': voortaan kunnen windmolens overal (zgn. bestemmingsneutraliteit), dus ook in natuur- en bosgebied. Wij zijn niet te spreken over het voorstel. Waarom niet? De chaos gaat enkel toenemen, alsook het verzet. Het wordt een strijd van goedbedoelende klimaatbewuste blote burgers tegen goedbedoelende naar winstzoekende, industrie. Dat werkt contraproductief. Het zorgt voor polarisatie en het ondermijnt het vertrouwen van de burger in de beleidsmakers en politiek. De overheid moet zelf werk maken van een plan waar best wel, en waar best geen windmolens komen. Pas dan is het aan de windproducenten.
Tot slot hebben wij nog een aantal vragen voor jullie:
-
Wat is jullie plan? Waarom wordt er, ondanks een bestaand inplantingsplan, in vooroverleg met firma’s zoals Eoly dan toch geadviseerd om lukraak her en der windturbines te plaatsen. Bestaat er m.a.w. in Dendermonde een kader, zijn er bepaalde richtlijnen vastgelegd om de gezondheid en de levenskwaliteit van de bewoners te vrijwaren en om de veiligheid van de bewoners te garanderen? **
-
Bestaat er in Dendermonde een kader, zijn er bepaalde richtlijnen vastgelegd om de natuurgebieden en de natuurwaarden, die onze woonkernen omgeven, te beschermen?
-
Bestaat er in Dendermonde een duidelijk beleid in verband met duurzame energieproductie. Neemt de stad daarin zelf initiatieven? En staat men daarbij ook open voor andere alternatieven met minder impact op de bewoners en op de natuur. Alternatieven die flexibeler en niet onomkeerbaar zijn.
-
Kunnen we op jullie rekenen om het welzijn van de burgers en het behoud van ons dierbaar natuurlandschap voorop te stellen in zowel dit dossier als in toekomstige aanvragen van windturbine-exploitanten.
Gezien zelfs de WHO waarschuwt voor de mogelijke effecten van windturbines nabij woningen op de gezondheid, willen we verzoeken om jullie verantwoordelijkheid naar jullie burgers op te nemen en het voorzorgsbeginsel toe te passen.
Als jullie nog vragen hebben, kunnen jullie steeds bij ons terecht. Hetzij op onze website: weetwatwaaitdendermonde.be, hetzij op een volgende info-vergadering omtrent deze problematiek. Daar laten wij experten (ingenieurs) aan het woord en komen mensen live getuigen. Het loont zeker de moeite.